تکنیک های تقویت Listening

اولین بار که یک انگلیسی زبان در مقابلتون شروع به صحبت کرد رو به یاد دارید؟یا اولین بار که یک فیلم زبان اصلی (انگلیسی) رو بدون زیرنویس دیدید؟چه احساسی داشتید؟ سردرگم شدید؟ بعد از این که یادگیری زبان رو شروع کردید و یک مقدار زبان یاد گرفتید چطور؟ باز هم سردرگم بودید؟همین حالا، با هر سطح زبانی که دارید اگر به یک مکالمه واقعی (مکالمه‌ای که برای آموزش تولید نشده باشد) گوش کنید، چه احساسی خواهید داشت؟به نظر شما بین دو مهارت Reading و Listening (شنیداری) کدام سطح دشورای بالاتری دارد؟ یا بهتر بگم، برای شما درک کدام دشوارتر است؟اکثر دانشجویان در جواب این سوال، listening رو انتخاب می‌کنند و همیشه دنبال تقویت Listening خود هستند.

 روش های تقویت مهارت شنیداری یا Listening

مهارت listening یکی از پر استرس‌ترین بخش‌های آزمون‌های مختلف محسوب میشه و اکثر افراد در مواجهه با افراد انگلیسی زبان، همواره نگران این هستند که متوجه منظور طرف مقابل نشده و در مقابل نتوانند جواب مناسبی بدهند. از طرفی لهجه‌های مختلف و نحوه و سرعت حرف زدن افراد کار را از این هم مشکل‌تر می‌کند.همیشه سر کلاس دانشجویان از استاد درخواست دارند تا روش‌هایی رو با دانشجویان به اشتراک بگذارند که بتوانند به واسطه آنان مهارت Listening خود را تقویت کنید، به همین دلیل امروز تصمیم گرفتم تا با معرفی ۵ روش جذاب، تقویت شنیداری یا لیسنینگ را به شما آموزش دهیم.یکی از دلایلی که دانشجویان در بخش Listening نمره کمی می‌گیرند این است که آنان با نحوه انجام یک آزمون Listening آگاهی ندارند.به نظر شما بهتر است که همزمان با پخش فایل صوتی سوالات را مطالعه و پیش برویم؟ به چه بخش‌هایی باید گوش بدهیم؟ آیا باید تمام جملات را درک و ترجمه کنیم؟

پاسخ این سوالات را در بخش‌های بعدی مطرح خواهم کرد.پیش از این که بحث اصلی و پنج قدم تقویت مهارت شنیداری رو با هم پیش ببریم، لازم است که چند پیش نیاز برای تقویت Listening را مطرح کنم.

 برای تقویت مهارت لیسنینگ خود، واقعا گوش کنید

واقعا گوش کردن یعنی چه؟ چرا گوش دادن واقعی منجر به تقویت مهارت Listening شما می‌شود؟ بهتر است جواب این سوال را با پاسخ به سوال دیگری مطرح کنم، در واقع، واقعا گوش نکردن یعنی این که تمام تمرکز شما بر روی فایل صوتی در حال پخش و برگه امتحانی نباشد. برای مثال زمانی که مشغول رانندگی هستید یا این که در حال شستن ظروف آشپزخانه هستید و همزمان رادیو انگلیسی در حال پخش است و یا در حال گوش کردن به جدیدترین آهنگ‌های انگلیسی زبان هستید، در واقع شما واقعا گوش نمی‌کنید. اجازه دهید تا با یک نمونه این مسئله را واضح‌تر بیان کنیم، فرض کنید که شما یک زن خانه‌دار و در حالِ آشپزی هستید، در همین حال برنامه رادیوییِ مورد علاقه‌تان را گوش می‌کنید که به زبان شیرین فارسی در حال پخش است، حال اگر در پایان آشپزی و در پایان برنامه ، یک سری سوال در مورد مواردی که در برنامه مطرح شده بود در مقابل شما قرار دهند،

آیا می‌توانید به تمامی آنان به صورت کامل پاسخ دهید؟ شاید موضوع کلی صحبت را درک کرده باشید اما جزئیات صحبت را به خاطر می‌آورید؟ آدرس یا شماره تلفن‌ها؟ محل نگهداری غذا در یک کارخانه چطور؟ نحوه دسترسی از نقطه‌ای از شهر به بخش دیگر شهر را چطور؟ بله، در آزمون‌های استاندارد، در مورد جزئیات شنیداری از شما سوال می‌شود نه از کلیات بحث، حال فرض کنید که این فرایند را در یک زبان به غیر از زبان مادری خود (انگلیسی در بحث امروز ما) اجرا کنید، چند سوال را می‌توانید به درستی پاسخ دهید؟ تا جایی که می‌توانید و در هر فرصتی فایل‌های صوتی انگلیسی گوش بدهید. در ماشین، مترو و یا ترافیک فرقی ندارد و حتی مهم نیست که همه چیز را متوجه بشوید. فقط و فقط گوش بدهید تا باعث تقویت مهارت لیسنینگ شما شود.

بیشتر بخوانید: یادگیری زبان انگلیسی با فیلم، ۶ فیلم عالی برای تقویت زبان انگلیسی!

چرا باید با دقت گوش کنیم؟

مغز انسان، هرآنچه که با دقت مورد بررسی قرار دهد، به‌خاطر می‌سپارد. زمانی که یک فایل صوتی را بارها و بارها گوش می‌کنید، در واقع این پیغام را برای مغز خود ارسال می‌کنید که این فایل صوتی مهم است و مغز به صورت اتوماتیک دست به کار شده و آن متن ملکه ذهن شما می‌شود. این مسئله در مورد لغات نیز صادق است، برای همین است که شما لغاتی که به شدت با آنان سرکار دارید را به خاطر می‌سپارید، حتی اگر لغت بسیار سختی باشد، و در عین حال یادگیری آن لغت برای همکلاسی شما که در حیطه دیگری مشغول به کار است، بسیار دشوار است. دلیل دیگر این که نیاز است به صورت فعال (با دقت) به یک فایل صوتی گوش کنیم، تلفظ است. معمولا نوع تلفظ یک لغت به تنهایی و در زمانی که لغت در یک متن قرار می‌گیرد متفاوت است. برای مثال جمله “But in blue” در زمان تلفظ توسط یک انگلیسی زبان به صورت میکس شده تلفظ می‌شود (باتین بلو * * butin blue) که این مسئله به دلیل وجود “t” در انتهای “but” به عنوان یک حرف بی صدا و “i” در ابتدای “in” به عنوان یک حرف صدا دار است.

با شنیدن فایل‌های مختلف می‌توانید این نوع تفاوت تلفظ‌ها را درک نمایید. از نظر یک انگلیسی زبان این نوع میکس شدن‌ها کاملا طبیعی است اما از نظر ما این نوع میکس شدن‌ها می‌تواند باعث گمراهی کامل فرد شود.

پنج مرحله برای افزایش و تقویت مهارت Listening

قدم اول. گوش کنید

یک فایل به همراه متن آن آماده کنید، بدون این که متن را مطالعه کنید به فایل صوتی گوش دهید، به هیچ عنوان در مرحله اول متن را مطالعه نکنید یا حتی در زمان گوش دادن به فایل صوتی، به صورت همزمان آن را مطالعه نکنید.

هدف از مرحله اول درک بخشی از فایل صوتی فقط به واسطه گوش دادن می باشد. بعد از این که یک بار به صورت کامل و با دقت به متن گوش کردید یک قلم و کاغذ بردارید و هر آنچه که از متن متوجه شده بودید را یاداشت کرده و برای خود توضیح دهید. به هیچ عنوان در این مرحله از دیکشنری استفاده نکنید

قدم دوم. تکرار کنید

بسیاری از دانشجویان بلافاصله بعد از مرحله اول به سراغ متن رفته و شروع به مطالعه متن می‌کنند که کاملا اشتباه است. در مرحله دوم باید حداقل سه یا چهار بار به متن گوش دهید و سعی کنید متنی که در مرحله اول بعد از پایان فایل صوتی یاداشت کرده بودید را کامل‌تر کنید. به یاد داشته باشید که فقط و فقط بعد از پایان فایل صوتی می‌توانید دست به قلم شده و فایل خود را اصلاح کنید. بعد از چندبار تکرار و زمانی که مطمئن بودید می‌توانید فایل صوتی که چند بار به آن گوش داده‌اید را برای شخص دیگری تشریح کنید (فارسی یا انگلیسی) و نکته دیگری نمی‌توانید به متن یاداشتی خود اضافه کنید، به این معناست که مرحله دوم به پایان رسیده است.

قدم سوم. به سراغ متن بروید

به سراغ متن بروید و متن را کامل مطالعه نمایید، در مرحله اول آنچه که خود از متن درک کرده بودید را با متن مقایسه کنید. در این مرحله باید از خود این سوال را بپرسید که متن شما که در واقع خلاصه‌ای است از متن اصلی به چه میزان به نکات اصلی و جزئیات پرداخته است و به چه میزان شباهت میان متن شما و متن اصلی وجود دارد.

لغات جدید موجود در متن را در دیکشنری چک کنید و اگر از نظر شما لغتی که پیدا کرده اید کاربردی ست ، آن را به لیست لغات انگلیسی پرکاربرد خود اضافه کنید.

در این مرحله ممکن است لغت یا لغاتی را مشاهده کنید که در فایل صوتی به هیچ عنوان متوجه آنان نشده باشید، این مسئله طبیعی است و وابسته به نوع تلفظ لغت در زمان قرار گیری در یک جمله است،

می‌توانید نحوه تلفظ این نوع لغات را زمانی که در یک جمله قرار می‌گیرند تمرین کنید.

قدم چهارم. همراه با متن، فایل صوتی را پخش کنید

بعد از خواندن متن و درک متن به صورت کامل (نه ترجمه) جهت تقویت لیسنینگ، این بار به‌صورت همزمان متن را خوانده و فایل صوتی را پخش کنید. در این مرحله می‌توانید نوع تلفظ لغات انگلیسی را زمانی که در یک جمله قرار می‌گیرند بررسی کرده و همزمان با متن تکرار کنید تا تلفظ لغت انگلیسی را نیز به خاطر بسپارید. اگر تعداد لغات جدید در متن بسیار بالا بود، فایل صوتی را به چند قسمت تقسیم کنید و هر قسمت را چند بار تکرار کنید، گوش کردن یک‌باره به تمام متن فقط در زمانی مناسب است که شما تسلط کامل به متن دارید و هیچ لغت جدید برای شما در متن وجود ندارد .سعی کنید از اطلاعات قبلی خودتان هوشمندانه استفاده کنید و چیزی که گوینده خواهد گفت را پیش‌بینی کنید. این کار خیلی می‌تواند به شما کمک کند‌.

قدم پنجم. به ابتدا باز می‌گردیم

حالا در انتهای مسیر قرار دارید، متن و لغات و دست نوشته‌های خود را کنار گذاشته و فایل صوتی را پخش کنید، پس از پایان دوباره شروع به نکته‌برداری کنید، این فرایند را دو یا سه بار تکرار کنید و هربار دست نوشته جدید خود را تکمیل‌تر نمایید و در نهایت متن خود را با متن اصلی مقایسه کنید. به خاطر داشته باشید به هیچ عنوان از دیکشنری یا دست نوشته‌های قبلی خود در این بخش استفاده نکنید. اگر کلمه و یا حتی جمله‌ای را متوجه نمی‌شوید، مشکلی نیست؛ نگران نباشید و با استفاده از مفهوم کلی، نقاط مبهم را حدس بزنید. اگر فرصت کافی دارید، سعی کنید جملاتی که می‌شنوید را بنویسید. این کار شاید خیلی وقت‌گیر باشد ولی در تقویت لیسنینگ شما بسیار موثر است.

 اگر محتوا را متوجه نمی‌شویم، چه باید کرد؟

اگر متنی را که گوش می‌کنید، متوجه نمی‌شوید و زیرنویس هم دراختیار ندارید چه باید کرد؟ سه گزینه پیش روی شماست:

گزینه ۱: هیچ کار نکنید

اشکالی ندارد اگر بخش‌هایی از مکالمه را متوجه نمی‌شوید، به شرطی که ایده‌های اصلی را می‌فهمید. اگر فقط چند کلمه یاحتی جمله رامتوجه نمی‌شوید، لازم نیست به متن رجوع کنید. شاید برایتان سوال باشد که: “اگر متن را نخوانم، چطور لغت جدید یاد بگیرم؟” این یک نگرانی رایج است. خیلی از زبان‌آموزان بر این باورند که برای یادگیری لغات، ضروری است آنها را در دیکشنری بررسی کنند. البته این درست نیست. مغز شما توانایی درک معنی کلمه از روی متن اطراف را دارد.

پس اگر برخی کلمات را هنگامی که انگلیسی گوش می‌دهید متوجه نمی‌شوید، نگران نباشید. اگر آن کلمه را چندین بار در جملات مختلف بشنوید، ذهن شما به تدریج معنی آن کلمه راتشخیص خواهد داد. ولی اگر متن بیش از حد دشوار بود، چه کنیم؟ یعنی اگر حتی ایده اصلی را متوجه نمی‌شویم، چه باید کرد؟

گزینه ۲: به مطالب ساده‌تر گوش کنید

برخی زبان‌ آموزان اصرار دارند که متنی را که شروع می‌کنند، حتما به ‌پایان برسانند، حتی اگر زیادی سخت باشد. این فرایند دردناک معمولا باعث دلزدگی و رها کردن انگلیسی می‌شود. با توجه به زیاد بودن مطلب انگلیسی در اینترنت، این رفتار کاملا غلط است. هیچ ضرورتی ندارد مطالبی را که شروع می‌کنید، حتما تا انتها دنبال کنید. اگر مطلبی برایتان سخت (یا کسل کننده) بود، آن را پاک کرده، سراغ مطلب دیگری بروید.

حالا اگر تقریبا تمام مطالبی که گوش می‌کنید برایتان دشوار است، چه باید کرد؟

گزینه ۳: انگلیسی بخوانید تا لغات جدید یاد بگیرید

اگر حس می‌کنید هر چه گوش می‌دهید برایتان بیش ازحد سخت است، احتمالا دایره لغت بسیار محدودی دارید. در این صورت، پیشنهاد می‌کنم علاوه بر گوش ‌دادن به انگلیسی، انگلیسی هم بخوانید تا با لغات و اصطلاحات رایج آشنا شوید.

نکته ویژه برای افراد مبتدی

اگر مبتدی هستید حتما کوچک شروع ‌کنید. قبلا گفتیم که باید خیلی زبان گوش کنید. ولی در ابتدا، نگران آن نباشید. در عوض، تمرکز کنید که هر روز انگلیسی گوش دهید، حتی اگر خیلی اندک. در این مرحله هدفتان بهبود مهارت شنوایی نیست، بلکه سعی کنید خودتان را به هر روز انگلیسی گوش دادن، عادت دهید. زمانی که این عادت درشما تثبیت شد، بهبود مهارت شنوایی برایتان ساده‌تر خواهد بود.

چرا مهارت شنوایی به‌کندی بهبود می‌یابد؟

این یک مشکل رایج بین زبان ‌آموزان سطوح میانی است .بسیاری از زبان ‌آموزان در سطوح میانی احساس می‌کنند که اگرچه به طور معمول انگلیسی گوش می‌دهند، سطح مهارت شنوایشان سال‌هاست که ثابت مانده. در ابتدا سرعت پیشرفت خوب است ولی خیلی زود، سرعت پیشرفت کند شده و سطح زبان ثابت می‌ماند.

دلیل اصلی یک چیز است:

شما فقط مطالبی گوش می‌کنید که “به‌سادگی” متوجه می‌شوید.

اگر فقط مطالبی گوش دهید که برایتان ساده است، سرعت پیشرفتتان کند خواهد بود.

آیا راهی هست که به‌سرعت مهارت شنوایی خود را بهبود دهیم؟

برای پیشرفت سریع مهارت شنوایی، لازم است یه متون چالش برانگیز گوش دهید. اجازه بدهید تا توضیح دهیم:اول بیایید تا مطالب را بر پایه سختیشان تقسیم کنیم.

1. مطالب خیلی سخت

2. مطالب ساده

3. مطالب چالش برانگیز

گروه ۱: مطالب خیلی سخت

این گروه از مطالب به‌حدی سخت است که حتی ایده اصلی آنها را متوجه نمی‌شوید. اگر مطلبی را گوش دادید و پیش خودتان فکر کردید: “هیچ ایده‌ای ندارم راجع ‌به چی حرف می زنند.” این مطلب احتمالا برایتان خیلی سخت است. گوش دادن به این‌چنین مطالب اتلاف وقت است، پس از صرف زمان برای این ‌گونه مطالب پرهیز کنید.

گروه ۲: مطالب ساده

این گروه از مطالب آنهایی هستند که تقریبا تمام لغاتشان را متوجه می‌شوید. دلیل اصلی اینکه زبان ‌آموزان سطوح میانی پیشرفت قابل توجه ندارند، استفاده از این‌گونه مطالب است.

گروه ۳: مطالب چالش برانگیز

زمانی که به این گروه از مطالب گوش می‌دهید، ایده اصلی را متوجه می‌شوید اگرچه تمام کلمات و جملات را نمی‌فهمید. این‌ها بهترین مطالب برای بهبود مهارت شنیداری شما هستند.

می‌دانید چرا افراد مبتدی سریع پیشرفت می‌کنند؟ زیرا تقریبا تمام مطالبی که گوش می‌کنند، برایشان چالش برانگیز است. پس اگر سطح شما میانی یا پیشرفته است، و می‌خواهید زودتر پیشرفت کنید، حتما از مطالب چالش برانگیز استفاده کنید.

برای این کار می‌توانید:

• به مکالماتی گوش دهید که در آنها افراد واضح صحبت نمی‌کنند.

• به بحث پیرامون موضوعات متنوع، به‌خصوص موضوعات جدید و نا آشنا، گوش دهید.

• به لهجه‌ها و گویش‌های مختلف گوش دهید، مخصوصا لهجه‌های نا‌آشنا.

خلاصه: چگونه مهارت شنوایی انگلیسی خود رابهبود دهیم

مهم‌ترین نکاتی که از این مقاله به ‌یاد داشته باشید اینها هستند:

1. ضروری است هر روز به مقدار زیادی انگلیسی گوش دهید. بهترین راه برای این‌کار گوش دادن به انگلیسی در حین فعالیت‌هایی است که به تمرکز بالا نیاز ندارند.

2. راهی دیگر برای افزایش میزان گوش دادن به انگلیسی، گوش دادن به مطالب جالب‌تر است. برای این کار از اینترنت، فیلم و سریال بهره بگیرید.

3. اگر مبتدی هستید، کوچک شروع کنید. در صورت امکان انگلیسی هم بخوانید تا لغت جدید یاد بگیرید.

4. اگر سطح زبانتان میانی است، و پیشرفتتان کند شده است، میزان گوش‌دادن به مطالب چالش برانگیز انگلیسی را افزایش دهید.

5. زمان‌های مرده را به زمان گوش‌دادن تبدیل کنید.

6. در یوتیوب و سایت‌های مشابه کانال‌های جالب را دنبال کنید

بهترین منابع برای تقویت listening

بهترین منابع برای تقویت listening به پیشنهاد من، منابع‌ای است که به‌صورت همزمان فایل صوتی و متن را در اختیار شما قرار می‌دهند که در زیر به آن ها اشاره می‌کنم: استفاده از پادکست‌های آموزشی در  فرایند تقویت لیسنینگ می‌تواند بسیار مفید باشد. در مطلب ۱۵ پادکست عالی برای یادگیری زبان انگلیسی تعدادی از این پادکست‌های انگلیسی را معرفی کرده‌ایم.همچنین استفاده از اخبار وب سایت‌های خبری که همیشه با زیرنویس در اختیار بینندگان قرار می‌گیرد نیز می‌توایند مفید باشد. مجموعه پادکست‌های BBC English in 6 Minutes که به سادگی قابل دانلود شدند هستند می‌توانند برای شروع مناسب باشند. در مطلب آموزش انگلیسی با اخبار به‌همراه زیرنویس فارسی و انگلیسی نیز منابعی برای تقویت listening اشاره شده است. همچنین می‌توانید از ویدیوهای YouTube که با متن انگلیسی همراه هستند استفاده نمایید. بهتر است در مورد موضوعی به مشاهده ویدیو یا گوش دادن به پادکست بپردازید که به آن علاقه دارید. خودتان را به یک سبک فایل صوتی و یا یک سری موضوعات خاص محدود نکنید. موضوعات متنوعی مثل اخبار، فیلم، آهنگ، مستندات، سخنرانی‌ها، مکالمات و … در شکل‌های مختلف (رسمی و غیر رسمی) گوش کنید تا با سبک‌های مختلف آشنا بشوید.